APTALLAR GÜVENİR, AKILLILAR DENETLER

Site Bilgi Panosu

“Eğer bir şey öğrenebileceksem en kötü düşmanımı dinlemek için yirmi mil yürürüm.” Gottfried Leibniz

Önerilen Linkler

Algı Tamircisi
www.izzetgullu.net

APTALLAR GÜVENİR, AKILLILAR DENETLER

05/12/2017

Cumhuriyet ile demokrasi hep karıştırılır. Cumhuriyet yönetimi monarşiden, otokrasiden, krallıktan vs farklı olarak yöneticiyi halkın seçtiği bir rejimdir. Demokrasi ise bu rejimin daha çok içeriğiyle ilgilidir. Bu rejimin şeffaf olması, sözgelimi seçimlerin şeffaf yapılması, güçlerin ayrı olması ve birbirini dengeleyip denetlemesi, muhalefetin olması, basın özgürlüğü, sivil toplum örgütlerinin bulunması ve daha etkin rol alması gibi özellikleri taşımasıdır. Sözgelimi İran da kendisini İslam Cumhuriyeti diye tanımlar. Cumhuriyetin olması demokrasinin de olması anlamına gelmez.

Demokrasinin en önemli unsurları gerçek anlamda bir muhalefetin bulunması ve basının özgür olmasıdır. Her yönetim kendi içinde mahkemeler, savcılık, denetleme kurulları gibi bazı denetim ve denetleme organlarını barındırır. Bu tip organlar Kuzey Kore gibi en katı ve kapalı rejimlerde bile vardır. Ancak bu organlar sonuç itibariyle yönetime bağlı oldukları için demokrasi kültürünün içselleşmediği toplumlarda zaman zaman aktif olarak işlev göremeyebilmektedir. İşte burada devreye özgür muhalefet ve özgür basın girmektedir. Muhalefet ve basın ilgili devlet organları dışındaki nispeten daha özgür denetleme organları olarak işlev görür.

Denetim kanallarının çeşitlenmediği ve kontrol mekanizmalarının şeffaf olmadığı ülkeler her türlü suistimale davetiye çıkarır. Bu suistimalleri açığa çıkaracak, halka bu konuda bilgi verecek, gerekirse yönetim değişikliğine imkan sağlayacak olan işte bu alternatif denetim ve kontrol mekanizmalarıdır.

Muhalefet ve özgür basın milletlerin lehinedir. Onlara hem bilginin şeffaf bir biçimde ulaşmasını sağlar hem de kendilerine alternatifler sunar. Bu alternatif yaratma ve şeffaflığa katkı işlevi ise iktidarların daha sorumlu icraat yapmasını temin eder.

Kapalı rejimlerde çoğu icraat kişilerin inisiyatifine amadedir. Bir yerde işler kişilerin inisiyatifine kalmış ise orada ciddi sorunlar ortaya çıkar. Bu rejimlerde kanunlar istenildiği kadar katı, cezalar da oldukça ağır dahi olsa bir dizi sorunların yaşanmasının önüne geçilemez. Bunun en güncel örneği şeriat ile yönetilen Arabistan'dır. Onlarca prensin milyar dolarlık servetlerinden bahsedilmektedir. Görüldüğü üzere bir yönetimin dini esaslara dayanması, katı ve sert olması şeffaf olmadığı sürece caydırıcı olamamaktadır.

Demokrasi iktidarların bedelsiz değişimini sağlar. Örneğin Suriye'de demokrasi olsaydı halkın değişim talebi sandık yoluyla sağlanabilirdi ve ülke bunca bedeli ödemek zorunda kalmazdı. Demokrasi bu anlamda devletler ve halklar için emniyet sibobudur.

Demokrasi ifade özgürlüğü sağlar, sokak protestolarına izin verir. Kişilere ve topluma kendini ifade edebileceği alternatif kanallar sunar. Böylece kişisel ve toplumasl deşarja izin verir. Kişisel ve toplumsal patlamalara, darbe ve ayaklanmalara büyük ölçüde engel olur.

Demokrasiye dini nedenlerle olduğu iddia edilen bazı eleştiriler getirilir. Bunların başında "Demokrasi beşeridir" iddiası gelir. Oysa bu iddia gerçekçi ve samimi değildir. Zira dinimizin de önemli bir bölümü beşeridir. Dinimizin önemli bir bölümünü oluşturan rivayetlerin ve alim kanaatlerinin beşeri olmadığı söylenebilir mi?

Yine rejim ile yasa bilinçli olarak karıştırılır ve dine uygun olmadığı iddia edilen bazı yasalardan demokrasi sorumlu tutulur. Halbuki demokrasilerde dine aykırı bazı kanunların bulunması demokrasinin kabahati değildir. İstenirse demokrasilerde birçok kanun dine uygun hale getirilebilir. Örneğin kısas cezası kanun haline getirilerek yasalara konabilir. Kanunları insanlar yapar. İnsanların seçimi olan kanunların dine uygun olup olmamasından demokrasiyi sorumlu tutmak yanlıştır.

Demokrasi halkların yönetimlerini emanet ettikleri kişileri şeffaf bir biçimde denetlemelerine imkan verir. Onlara bu konuda muhalefet, özgür basın gibi farklı, alternatif imkanlar sağlar. Demokrasiyi gizli niyetli kişiler ve başka ajandası olan kesimler istemez. Demokrasi halkların yararınadır. Gelişmiş toplumlar muhalefetin ve demokrasinin kıymetini bilir. Az gelişmiş toplumlar ise muhalefeti düşman, demokrasiyi din dışı algılar.

Yorum Yaz

671 kez okundu. Yazarlar