Bayram sonrasını bir anda acı ayran yapan da, "Bayram bitti ve artık normale döndük" algısıdır! Algı değiştiği için bayram sonrası bir anda eski haline değişiverir! Aslında yaşamda her şey algıdır!

Üç - beş günlük bayram sürecini geride bıraktık. Bu süreçte hepimiz daha sevimli olduk, daha şefkatli davrandık birbirimize. Yolda korno sesi de azaldı, bağırıp çağırmalar da. Kendi içimizdeki öfkeli homurdanmalar bile yok denecek kadar az yaşandı.

Saygı, sevgi zirveye çıktı. Anlayışlar, hoşgörü, tahammül duyguları tavan yaptı. Herkeste bir sükunet, bir naiflik, bir sevecenlik peydah oldu. Unutulan selamlar sabahlar hatırlandı, gerginlikten, asabiyetten solan yüzlere bir nur ve heyecan geldi.

Ne oldu da birden böyle oldu? Ne oldu da bu sabahtan itibaren bu duygular, anlayışlar, yaklaşımlar bir anda kaybolup da gitmeye başlayacak yine?

Tüm bunlar elbette ki beyindeki kimyasal süreçlerle de ilgili. Lakin bu kimyasal süreçleri beyinlerde bir anda olumlu yönde değiştiren, sonra da tekrar eskisi yönünde geriye doğru dönüştüren şey nedir? Beyindeki kimyasal denge illa ki dışarıdan alınacak kimyasal yaklaşımlarla değişmiyor; görüyorsunuz!

Bu üç - beş günlük sihirli değişimin tek nedeni bayram algımızdır. Evet bayramlar bile değil; bayramların zihinlerimizde oluşturduğu bayram algısıdır! Bayramların bu süreçteki rolü sadece bu algıyı inşa etmesidir. Bayramlar bizde bayram algısı inşa etmiştir; bizi değiştiren ve dönüştüren ise bu bayram algısı olmuştur.

Bayramlarda daha fazla öne çıkan, bayramlarda daha da bir kuvvetlenen, "Öyle davranılmaz, şöyle şöyle davranılır, ayıptır, günahtır" vb. algısı...

Bu algı köklü alışkanlıklarımıza, en kötü huylarımıza rağmen bizi üç - beş gün süreyle nasıl da değiştirdi; gördünüz! Algı değişti her şeyimiz değişti; bayram bitti, yani bayram bitti algısı devreye girdi; aynı gün her şeyimiz bir anda yine eski haline dönmeye başladı!

"Bayram geldi" algısı ile bir anda nelerin değiştiğini, "Bayram bitti" algısıyla yine nelerin bir anda eski haline döndüğünü görünce insanın algının gücü karşısında şapka çıkarası geliyor. Algı kimyasal dengeleri, en katı alışkanlıkları, hatta en kemikleşmiş huy ve yapıları bile bir anda darmadağın edebiliyor!

Bu süreçte acil servislere gelen yaralama, intihar, hatta hasta vakaları bile anlamlı düzeyde azaldı. İntihar girişimlerini bile azalttı; bayram algımız! Hem de hiçbir antidepresan tedavisinin yapamadığı kadar çok! Öyleyse ortaya, "Algı ilaçtan bile daha tesirli" sonucu çıkmış mı oluyor; ne dersiniz?

İşte algının böyle sihirli bir değiştirme ve dönüştürme gücü vardır. Şu hayatta aslında her şey bir algı meselesidir.

Bayram sonrasını da bayram yapabilmenin yolu bayram sonrası yaşam için de bayram tadında bir algı inşa etmektir. Haydi böyle bir algı inşa edelim ve bayram sonrasını da şerbete çevirelim; acı ayrana değil!

Sadece şerbet ve ayran yapmak elimizde değil; böyle bir algı inşa etmek de bizim elimizde. Gerisini zaten inşa olacak olan algı kendisi halledecektir. Tıpkı geçirdiğimiz üç - beş günlük bayram günlerinde yaptığı gibi.

Cevap: Demek ki modern bilim rahmetli İnek Şaban'dan bile çok geride! Ondan çok ileride olan zihinlerimizdeki bilim algısı sadece!