"Dinde zorlama yoktur; senin dinin sana benim dinim de bana" ayeti sadece cebir ve şiddetle zorlamak demek değildir. Her türlü psikolojik mücadele, sosyal etki, telkin, yönlendirme ve mecbur bırakma bir şekilde zorlamaktır; dolayısı ile de dine aykırıdır!

Buradaki mesaj çoğumuzun zannettiği üzere sadece Hristiyanlık yahut İslam dinini seçmekle sınırlı olan bir emir de değildir. Din yol, yaşam tarzı, inanış biçimi, inanç sistemi demektir. Dileyen istediği hak yahut batıl yolu, inanış ve yaşayış sistemini seçebilir; bu iki ayet bunu ifade eder.

İmtihan alanı bırakın ağır baskıları; en hafif tesirden dahi beri ve tamamen özgür olmalıdır. En ufak bir psikolojik baskı Allah'ın tek kabul edeceği amel olan "saf Allah rızası işi için yapma" imkanını zorlaştırır, bu iradeyi gölgeler. Böylece din adına ortaya çıkarılan ortam ve oluşturulan yapı saf dindar değil; münafık üretmeye başlar.

Allah, "Ne pahasına olursa olsun; yeter ki dindar olunsun" demiyor; bunu bazı akıllar böyle algılıyor ne yazık ki. Allah sadece ve sadece belli şartlar dahilinde olunacak bir dindarlığı makbul kabul ediyor!

Allah yine, "Ne yapın edin; bir şekilde herkesi dindar yapın" da demiyor. Kimseye böyle bir vazife falan yüklemiyor. Öyleyse durumdan vazife çıkarmaya vs. lüzum yok!

İslama göre amaca giden her yol mübah değildir: İslamda amaçtan daha çok araç yani üzerinde gidilen yol önemlidir. Allah, "Sonuca takılma, hidayet verecek olan sen değilsin. Sen sadece tebliğ et; yani bilmeyeni bildir, duymayana  duyur. Telkin yapma, baskı kurma, insanların çoğu doğru yola girecek de değildir zaten" diyor!

O halde sorun nedir?

İçki yasak, o yasak, bu yasak olsa millet imtihanı neyle olacak? Seçenek sayısı sınırlı, en az 4 - 5 seçeneğin bulunmadığı, sadece 1 şıkkın olduğu bir imtihan ne kadar gerçekçi bir imtihan olur? Ya da çeşitli şıklar var belki ama bazı şıkları seçebilmek çok zor hale getirilmiş; pratikte adeta imkansıza dönüştürülmüş! Bu durumda var olduğu söylenilen bir sürü şıkkın ne manası kalır? 

Nefis, sabır, seçimler, bunları yaparken ki iradenin mahiyeti, samimiyet, niyetler vs. ne ile sınanacak bu durumda?

Allah, "İyi de kötü de ayrılmıştır. Dileyen onu, dileyen de bunu seçsin" der mealen!

Dileyen deniliyor; dikkat edin! En ufak bir tesiri bırakın; böylesi bir tesirin kokusu dahi yok! Sadece dileyen... Dileyebilmek için özgürce seçebilmek gereklidir. Özgürlüğün olduğu yerde dileyebilmekten bahsedilebilir ancak!

İnsanlar dilediği yanlış işleri özgürce seçebilmeli. Ya da her türlü imkanı olduğu halde sırf ve saf Allah rızası için doğruyu tercih edebilmeli. Ki bunun Allah katında bir değeri olsun!

Tercihlerin, farklı şık ve seçeneklerin olmadığı bir yerde imtihan da olmaz! Oysa Allah bu dünyaya imtihan yeri diyor! Akletmeyen, nefsin fısıldadığı her içsel mesajı dini hassasiyetin takva yüklü sesi zannetme şeklindeki hatalı bir din algısı insanları nerelere götürüyor; görüyorsunuz!

(O yüzden her zaman söylüyorum: İnsan için algı; herşeydir! Çünkü insanın tavır, tutum, davranış ve yaklaşımlarını gerçekler değil; bir biçimde sahip olduğu algısı belirler. Öyleyse bu algı doğru mu yahut hatalı mı; bunu ayırdetmek çok hayati bir öneme sahiptir.)

Aksi bir yol izlemek, telkin ve psikolojik baskıyla zoraki etkilemek, bir biçimde diğer yolları ve alternatifleri tıkamak görünüşte ve yüzeysel bakınca dinen makbul bir iş gibi görülse de esasında feci bir hatadır; çünkü Allah'ın yarattığı imtihan olgusunu kökünden kundaklamak, temelini sabote etmektir.

Bu irade bulandırılmamalı, imtihan yemeğine baskı, telkin, yönlendirme ve şartlama suyu katılmamalıdır! Bu çok büyük bir vebaldir. Dediğim gibi imtihan olgusunu sabote etmektir, bunun için gerekli olan uygun ortamı dinamitlemek, imha etmektir.

İnsanların imtihanı için her türlü yanlış şeylere ulaşım özgür olmalıdır. Kişiler mecburen değil; saf Allah rızası için seçim yapabilmelidir. Bu ilahi imtihan ortamı kesinlikle muhafaza edilmelidir.

İmtihan varsa bir çok şık ve seçenek de bulunmalıdır! Tek şıkkın olduğu bir sınav imtihan değildir; sonucu baştan belli olan bir kandırmaca ve oyundur sadece!

İmtihan için gerekli olan günaha ulaşabilme şıklarını - yollarını kapamak bir sınavdaki soruları çalmak gibidir. Bu sınav geçersiz bir sınavdır! Böylesi yüce bir sınavı geçersiz kılmaya kimsenin hakkı yoktur!

Bu takva elbiseli nefsi ve şeytani (algısal) tuzağın sonucu Allah'ın istediği saf dindarlar yaratmak değil; dini sadece birkaç şekli ibadete indirgemiş, sığ bakışlı ve kuru anlayışlı, en önemlisi de münafık tıynetli karakterler üretmektir sadece!

SONUÇ

Öyleyse çekilelim aradan da Allah herkesi özgürce imtihan yapsın! Kimi sınıfını geçsin bu özgür sınav sonunda kimisi de bütünlemeye yani ilahi affa kalsın!